معرفی انواع شیوه های رنگرزی و مزایای آن

رنگرزی الیاف فرش یا قالی باید به صورتی باشد که رنگی که به فرش زده شده در مقابل حوادث احتمالی مانند: شستشوی شیمیایی، سایش، نور خورشید و ... مقاوم باشد و همزمان باید در عمق الیاف فرش یا قالی نفوذ کرده و فقط سطح الیاف رنگ نشود.

تاریخچه رنگرزی

روایت هایی وجود دارد که 3000 سال قبل از میلاد، مردم چین رنگرزی میکردند. همچنین قدیمی ترین اسناد و مدارکی که از مذهب هندو جمع آوری شده نشان میدهد که مردم هند در 2500 سال قبل از میلاد، مشغول رنگرزی بوده اند.

از نقاشی هایی که در مصر روی دیوارها کشف شده میتوان نتیجه گرفت که مردم مصر 3000 سال قبل از میلاد حصیرهای خود را رنگرزی میکردند و آنها را از دیوارها آویزان می کرده اند. چیزی حدود 1450 سال قبل از میلاد، مصری ها توانستند به طور ظریفی کالای نساجی تولید کنند و آنها را با روش های مدرن رنگرزی میکردند. عقیده مورخان بر این است که صنعت رنگرزی از ایران به مصر انتقال یافته است.

روش های رنگرزی

به طور کلی رنگرزی یک هنر است، هنرمندان رنگرزی از دو روش برای فرش و قالی استفاده میکنند، در ادامه به معرفی این دو روش میپردازیم:

رنگرزی سنتی

رنگرزی سنتی در مناطق مختلف باهم متفاوت است، اما به طور کلی دارای یک فرمول مشخص است که هنرمندان رنگرز طبق همان فرمول عمل میکنند. این نوع رنگرزی حاصل رنگرزی با برخی حشرات، گیاهان و مواد کانی است که به روش های مختلف استخراج شده است. اگر بخواهیم برخی از انها را نام ببریم میتوانیم به: روناس، اسپرک، نیل، پوست بعضی از میوه ها، وسمه، قهوه و چای اشاره کنیم.

با توجه به اینکه در زمان قدیم مواد شیمیایی وجود نداشت، مردم منسوجات خود را از روش سنتی رنگرزی میکردند. این نوع رنگرزی به علت طبیعی بودن، دارای دوام و سازگاری بیشتری با الیاف بوده و همچنین آثار مخربی که رنگ های شیمیایی بر سلامتی بدن انسان میگذارد را هم نداشتند.

 

رنگرزی فرش

 

رنگرزی شیمیایی

بسیاری از رنگرزها عقیده دارند که رنگ شیمیایی هرچقدر هم که خوب باشد، اما پس از مدتی بی حال میشود و اصطلاحا رنگ آن میپرد. حقیقت این است که رنگ کردن با مواد شیمیایی مثل آرایش کردن است، اما رنگرزی با رنگ طبیعی اینگونه نیست و هرچقدر فرش پا بخورد رنگ آن شفاف تر میشود.

البته به نظر تعداد زیادی از کارشناسان فرش، رنگرزی فرش با مواد شیمیایی باعث میشود جایگاه فرش در بازارهای جهانی متزلزل شود. اما به طور کلی نظرات متنوعی در مورد استفاده از رنگ های شیمیایی مطرح شده است، عده ای عقیده دارند برای رنگرزی فقط باید از رنگ های طبیعی استفاده کرد و عده ای معتقند رنگرزی با رنگ های شیمیایی هم مزایای خودش را دارد.

مزیت های رنگرزی طبیعی

اگر بخواهیم در مورد مزایای رنگرزی طبیعی صحبت کنیم، بحث زیاد است. اما در اینجا قصد داریم چند مورد از اصلی ترین مزایای رنگرزی سنتی را به شما معرفی کنیم:

هارمونی و رنگ بندی بهتر

بدون شک فرشی که با رنگ طبیعی رنگرزی شده است، هماهنگی و هارمونی در بین رنگ هایی که به کار گرفته شده است خیلی بیشتر از رنگرزی شیمیایی خواهد بود.

درخشش بیشتر

فرشی که به رنگهای طبیعی و به روش سنتی رنگرزی شده باشد، نسبت به فرشی که با مواد شیمیایی رنگ شده است، درخشش و جلای بیشتری دارد.

ثبات رنگ ها

ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام شستشوی فرش، قسمتی از رنگ آن از بین رفته یا تغییر کرده است.  این موضوع در فرش هایی که به صورت طبیعی رنگرزی شده است اتفاق نمی افتد.

ماندگاری و دوام بیشتر در مقابل خورشید و تابش نور

یکی از مشکلاتی که معمولا فرش هایی که با رنگ شیمیایی رنگرزی شده اند با آن مواجه میشوند، رنگ پریدگی فرش در مقابل تابش نور آفتاب است. اما فرش هایی که با روش سنتی رنگرزی شده باشند این مشکل را نخواهند داشت.

کانون و مرکز رنگرزی ایران کجاست؟

کشور ما دارای کانون های زیادی برای رنگرزی می باشد. اما اصلی ترین آنها شهر کاشان و شهر آران بیدگل است. این شهرها علاوه بر رنگرزی بر تولید فرش دستباف هم شهرت جهانی دارند.

فرآیند رنگرزی سنتی

رنگرزی طبیعی یا سنتی به سه روش انجام میشود که در ادامه این روش ها را به شما معرفی میکنیم:

رنگرزی مستقیم

رنگرزی مستقیم اولین و قدیمی ترین روش برای رنگرزی است. با استفاده از این روش، برای تهیه رنگ ارغوانی از پوست ارغوانی و بنفش استفاده میکردند.

رنگزاهای تثبیت کننده

در این روش ابتدا پشم و الیاف با نوعی نمک خاص مخلوط میشود تا مواد رنگزا بتواند به الیاف پشم وصل شود و رنگزایی با رنگ نسبتا ثابت به دست آید. به طور کلی نمک های مس، قلع، آلمینیوم و آهن از جمله موادی است که برای تثبیت کنندگی رنگ از آنها استفاده میشود.

رنگزای خمی

این روش ترکیبی از فرآیند کاهش و اکسایش است.

جمع بندی

با توجه به مطالب گفته شده اگر به دنبال قالیشویی در مشهد هستید که بهترین خدمات را به شما عزیزان ارائه کند میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید. در این مقاله سعی کردیم در مورد معرفی رنگرزی، تاریخچه این هنر، مزیت های رنگرزی سنتی و فرآیند رنگرزی سنتی صحبت کردیم. امیدواریم مطالب ارائه شده در این مطلب برای شما مفید بوده باشد.

 

تماس با قالیشویی

نظرات کاربران


اگر تصویر خوانا نیست اینجا کلیک کنید
همزمان با تأیید انتشار نظر من، به من اطلاع داده شود.
* نظر هایی كه حاوی توهین است، منتشر نمی شود.
* لطفا از نوشتن نظر های خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.